Yahya Kaptan adını duydunuz mu hiç..?
Pek az duyanımız vardır. Atatürk'ün başyaveri Cevat Abbas Gürer hatıralarında “Mustafa Kemal Samsuna çıkmadan aylar önce Anadolu’ya geçebilmek için planlar yapmıştı.” diye yazar. Bu hazırlık için Cevat Abbas Beye verdiği emir Kocaeli (İzmit) bölgesinde küçük silahlı milisler oluşturulmasıdır.Cevat Abbas Bey aldığı emirle Kocaeli Bölgesinde Kuvayı Milliye teşkilatını kurar ve başına da Yahya Kaptan adında gözüpek bir vatanseveri getirir.
Tarihçi Ziya Şakir (Soko) Bey'in yazdıklarına göre ; Yahya Kaptan, Köprülü'lüdür. Ve kendini bildiği günden itibaren de hayatını silaha bağlamış, Bulgar ve Sırp çetelerine kan ağlatmış, kendi muhitinde ağlayan çocukları, “Yahya geliyor !” denildiği zaman susturacak kadar nam salmıştır.
Atatürk Samsuna gidince Yahya Kaptana bir telgraf gönderir ;
"İzmit merkezi vasıtası ile Kuşçalı telgrafhanesinde Yahya Efendi'ye ; Bulunduğunuz havalide kuvvetli bir teşkilat yapınız. Adapazarı Kaymakamı Tahir Bey vasıtasıyla bizimle tesis ve temini irtibat eyleyiniz. Şimdilik hazır bulununuz..( Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Reisi Mustafa Kemal) "
Yahya Kaptan aldığı bu emirle gereğini yapar. Milisleriyle çetelere göz açtırmaz. Ve düzenli olarak makine başında Mustafa Kemale "Emirlerinizi bekliyorum" telgrafları çeker. Ancak İstanbul Hükümetinin dikkatini çekmiştir. Bu yüzden Yahya Kaptan İstanbul'da İttihatçı “Karakol Cemiyeti” nin bazı mensuplarının ve Kocaeli yöresinde bulunan İstanbul Hükümetine bağlı asker ve mülki amirlerin hedefi haline gelmiştir. Üzerine gönderilen Jandarma birlikleri, Yahya Kaptana pusu kurarak teslim olmasına rağmen şehit ederler. Cenazesi Tavşancıl Köyünde bir ağaca asılarak teşhir edilir. Tarih 9 0cak 1920’dir. Yani yüz yıl önce bugün.
Yahya Kaptan kurtuluş sonrası Milli Mücadelenin sembol isimlerinden biri olur. Mustafa Kemal olayın peşini bırakmaz. sorumluların hepsinden hesap sorar. Nutuk’ta Yahya Kaptandan özellikle bahseder. Savaş sonrası ailesine maaş bağlanırken, çocukları Atatürk’ün yakın ilgisiyle köşk yakınlarındaki bir eve yerleştirilerek okutulur.
Bilmem eskilerde “Bir Millet Uyanıyor” filmini izlediniz mi ? O filmde Yahya Kaptan rolünü oynayan Atıf Terzioğlu oynadığı rolden o kadar etkilendi ki soyadını değiştirdi ve bildiğimiz “Atıf Kaptan” olarak sanat hayatına devam etti.
Yahya Kaptanı ölümünün 100. yılında saygı ve minnetle anıyorum…
(İLHAN ERTÜRK, 9 OCAK 2020)
