TRT 1’deki dizinin ilk bölümünü izledim. Daha önceki vukuatlarından dolayı tedirgin olmak normal. Dizi, Atatürk’ü merkeze koymuş, kahramanlaştırıyor. Üstelik bunu hamasete kaymadan, somut olgular üzerinden yapıyor.
İngiliz Muhipleri (Sevenleri) Cemiyeti’nde Vahdettin’in resminin olması, padişahın isgalcilerle işbirliğini yansıtıyor. Bu cemiyetin, İttihat-Terakki’ye saldırması, ters algıyla izleyene “o halde İttihatçılık, vatanseverliğin kökeni” fikrini düşündürtüyor. Vahdettin’in emperyalizm işbirlikçiliğinin açık sekilde yansıtılmasını beklemiyorum ama Rauf Orbay’ın milletvekillerine hitap ederken “sultanımız, konuşmalarımızda dikkatli olmamız gerektiğini, İngilizlerin Ankara’ya kadar gidecebileceklerini söyledi” cümlesi, padişahın, isgalcilere boyun eğdiğini gösteriyor. Dahası, izleyene “isgalciler halka zulmederken padişah nerede?” sorusunu sordurtuyordur.
Mustafa Kemal Paşa, İstanbul’un işgali üzerine, isgali kınayan bir telgrafı İslam ülkelerine yollar. Telgrafı gören İngiliz subay “bunların hiçbir önemi yok, Birinci Dünya Savaşı’nda halifenin cihad çagrısına İslam ülkeleri yanıt vermemisti” diyerek halifeliğin dini bir etkisinin olmadığı, islevsiz ve göstermelik olduğu dizide işlenmis oldu. “Halifeliği kaldırdı” diyerek Atatürk’ü dinen zor durumda bırakmak isteyenlere iyi bir yanıt niteliğinde.
Atatürk’ün Gebze-İzmit hattının denetimde olmasına ilişkin sözünün, İstanbul’daki milletvekillerinin Ankara’ya kaçışı açısından, onun ne kadar öngörülü olduğunun, oyuncular tarafından dile getirilmesi önemli. Atatürk, Rauf Orbay’a “İstanbul işgal edildi, tutuklanabilirsin, Ankara’ya dön” demişti ama dizide Atatürk’ün ağzından milli mücadelenin başarısı için kendini feda ettiği şeklinde yansıtılmış. Mehmet Akif Ersoy’un, İttihatcı düşmanlığı yapanlara “particiliği bırakalım, bu vatan davası” demesi iyi. Karakol cemiyeti de övülüyor. Bu, Atatürk’ün daha milli mücadeleye atılmadan, İstanbul’u örgütlediğini anlatıyor. Atatürk’ün diğer İslam ülkelerine çektiği telgraf ise milli mücadeleyi mazlum milletler eksenine oturtmaya çalıştığının göstergesi.
Dizideki, Torku reklamında “Çanakkale şehitlerimizi ve Mustafa Kemal Atatürk’ü saygıyla anıyoruz” ifadesi harika. Atatürksüz Çanakkale Zaferi kutlayanlara karşı, psikolojik olarak önemli. Dizinin “Ya İstiklal Ya Ölüm” sözüyle bitmesi etkileyici.
İzlemeye devam edelim. “TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük” dersi alan 8. ve 12. sınıf öğrencileri ile üniversiteye hazırlanan gençler izlerse sınavlarda işlerine yarar.
Hata, eksikler olursa diğer bölümlerde de yazarız.
Diğer bölümlerde bu çizginin sürmesi dileğiyle…
Mustafa Solak - Tarihçi yazar
